Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

Εθνική επέτειος ντροπής Β’



ΟΙ ΒΡΕΤΑΝΟΙ -ΟΧΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ- ΑΙΤΙΟΙ ΤΗΣ ΠΕΙΝΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ


Ο βρετανικός ναυτικός αποκλεισμός ως κύρια αιτία τού κατοχικού λιμού 1941-42 στην Ελλάδα


Ήταν δυνατή μιά διαφορετική στάση από ελληνικής πλευράς στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο;


Όταν η προπαγάνδα παρουσιάζει ως αναπόφευκτη την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο χρησιμοποιεί ως κύριο επιχείρημα το «Χαλύβδινο Σύμφωνο» μεταξύ Χίτλερ και Μουσολίνι, τον Μάιο του 1939.


[Διάβασε το Α' μέρος]


Οι δύο δικτάτορες είχαν μοιράσει με αυτόν τον τρόπο τις ζώνες επιρροής τους: «Η Ελλάδα βρισκόταν, φυσικά, στην πρώτη σειρά και οι δύο δικτάτορες είχαν μάλιστα αποφασίσει τον διαμερισμό της Μακεδονίας σε Ανατολική και Δυτική, την οποία θα έλεγχαν Γερμανοί και Ιταλοί αντίστοιχα, χρησιμοποιώντας σαν αστυνομικό προσωπικό την συγκατοχή Βουλγάρων και Αλβανών, τους οποίους έλεγχαν.» (6)


Υπό αυτές τις συνθήκες η επίθεση του Άξονα κατά της Ελλάδας παρουσιάζεται ως δήθεν προαποφασισμένη, η Ελλλάδα επιχειρείται να παρουσιαστεί ως δήθεν «με την πλάτη στον τοίχο» και η ελληνική αντίσταση ως δήθεν μονόδρομος.


Τα πράγματα όμως δεν ήσαν τόσο απλά, όπως θέλουν να μας τα παρουσιάζουν. Γιατί, όπως επισημαίνει παραστατικότατα και ο καθηγητής του Αριστοτελείου Ιωάννης Κολιόπουλος, «σταθερά και αμετάκλητα η Ελλάς όλο και περισσότερο προσχωρούσε στο στρατόπεδο της Βρετανίας και συνδεόταν κάθε μέρα και πιό πολύ με τη βρετανική πολεμική προσπάθεια. Οι σωρευτικές πιέσεις του πολέμου και η προθυμία του καθεστώτος Μεταξά και του Γεωργίου να συνεργασθεί με τη Βρετανία σε όλους τους τομείς καθιστούσαν την ελληνική ουδετερότητα μάλλον κενή περιεχομένου, παρά τις αντίθετες ελληνικές διαβεβαιώσεις προς τις χώρες του Άξονος.»  [«Η δικτατορία του Μεταξά και ο πόλεμος του '40 οι σχέσεις της Ελλαδας με τη Βρετανία 1935-1941», εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1996]


Η ολοένα και μεγαλύτερη πρόσδεση της Ελλάδας στο άρμα της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής, ήταν που έφερε το «Χαλύβδινο Σύμφωνο» και όχι το αντίστροφο, όπως προσπαθεί να μας πείσει η προπαγάνδα του ρωμαίικου κρατιδίου. Αλλά ακόμα κι αν δεχθούμε, ότι η ουδετερότητα φάνταζε τόσο δύσκολη, όσο προσπαθούν να μας την παρουσιάζουν, ακόμα και έτσι η ελληνική διπλωματία όφειλε να την εξαντλήσει ως πιθανότητα, κάτι που βέβαια δεν έκανε.


Δεν ήταν φυσικά το «Χαλύβδινο Σύμφωνο» ο λόγος, που η ουδετερότητα απορρίφθηκε εξ’ αρχής από την ελληνική πλευρά, παρ’ όλο που προβαλλόταν -με υποκριτικό τρόπο, που φυσικά δεν έπειθε κανέναν- ως η επίσημη ελληνική στάση.


Η ουδετερότητα δεν εξετάστηκε από την ελληνική φασιστική κυβέρνηση, ούτε καν ως ένα απομακρυσμένο ενδεχόμενο, ή σαν μια υπόθεση εργασίας. Κι αυτό γιατί η Ελλάδα ήταν υποχείριο της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής σε τέτοιο βαθμό, που ακόμα κι αν η ουδετερότητα ήταν απολύτως εφικτή, πάλι οι Βρετανοί θα απαιτούσαν και θα διέταζαν το νεοελληνικό προτεκτοράτο τους να τούς συνδράμει στον πόλεμο. Και φυσικά, αυτό θα υπάκουε, όπως κάνει πάντα.


Εκτός όμως της ουδετερότητας υπήρχε και η εναλλακτική λύση να μην πολεμήσει η Ελλάδα. Κατανοούμε, ότι διατυπώνοντας μια τέτοια άποψη, οι εθνικιστές, εθνοσωτήρες και λοιποί εθνοθρεμμένοι κάθε διανοητικής (υπο)στάθμης (συνήθως απαντώνται στις κατώτερες) θα αρχίσουν να εκτοξεύουν  εναντίον μας κατηγορίες, που θα κινούνται ανάμεσα σε αυτές του «εθνοπροδότη» του «δειλού» του «δωσίλογου» κ.λπ. Πρόκειται για το παλιό καλό υβρεολόγιο, που ανέπτυξε η υποτιθέμενη «Εθνική Αντίσταση» τόσο στην «δεξιόστροφη» όσο και στην «αριστερόστροφη» εκδοχή της.


Αλλά η άρνηση του πολέμου από ελληνικής πλευράς θα είχε πολύ λιγότερες δυσμενείς συνέπειες για την Ελλάδα από ό,τι η προβολή μιας μάταιης αντίστασης, η οποία είχε ουσία μόνο για τους Βρετανούς. Επίσης κανείς δεν θα μπορούσε να κατηγορήσει την Ελλάδα για «δειλία» ή για αθέτηση των συμμαχικών της «υποχρεώσεων» αφού κανείς δεν θα μπορούσε να απαιτήσει από αυτήν να συγκρουστεί αυτοκτονικά με τόσο ισχυρούς αντιπάλους. Η έγκαιρη διαπραγμάτευση μιας παράδοσης θα εξασφάλιζε κάποιες υποφερτές συνθήκες στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος.


Θρησκευτικό ντοπάρισμα των στρατιωτών με την Παναγία εικ. κάτω και οι Ιταλοί όμως, με την Μαντόνα ντοπάρονταν.



Μερικές «κουτές» ερωτήσεις

Είναι δυνατόν να μην γνώριζαν οι νεοέλληνες διπλωμάτες και πολιτικάντηδες, ότι η χώρα δεν είχε κανένα συμφέρον από αυτόν τον πόλεμο; Φυσικά και το γνώριζαν, αφού σε άλλη περίπτωση θα είχαν σπεύσει να το προτάξουν εξ αρχής ως δήθεν «συμφέρον του λαού και του τόπου». Κάτι τέτοιο όμως, όπως γνωρίζουμε, δεν το έκαναν.


Δεν γνώριζαν οι νεοέλληνες διπλωμάτες και πολιτικάντηδες, ότι η Ελλάδα δεν μπορούσε να τα βάλει με την Ιταλία και τη Γερμανία; Όπως και συνέβη.


Δεν γνώριζαν ότι η ελληνική προέλαση στο αλβανικό μέτωπο ήταν εκ των πραγμάτων άνευ στρατηγικού στόχου και νοήματος για την Ελλάδα, εξυπηρετούσε μόνο την καθήλωση των Ιταλών στην Αλβανία, ώστε να μην επιτεθούν στους Άγγλους στην Αίγυπτο κι ότι πραγματική νίκη επί των Ιταλών δεν ήταν δυνατόν να εξασφαλιστεί ούτε με αυτόν, αλλά ούτε και με κανέναν άλλον  τρόπο;


Δεν γνώριζαν, ότι ειδικά μετά και την εκδήλωση της γερμανικής εισβολής, ούτε η Βρετανία πίστευε στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων της (δηλαδή να χρησιμοποιήσει την Ελλάδα ως βάση), αλλά ήθελε απλώς να εμπλέξει την Ελλάδα σε έναν ανούσιο πόλεμο φθοράς με τους Γερμανούς; Όπως και συνέβη.


Δεν γνώριζαν, ότι η Βρετανία με αυτόν τον τρόπο καιροσκοπούσε, προσπαθώντας να κερδίσει λίγο χρόνο υπέρ της από την ελληνική αντίσταση; («βάλε τους Έλληνες να πολεμήσουν και με τους Γερμανούς, θα τους στείλουμε και μια ψευτοβοήθεια για τα μάτια του κόσμου, δυό – τρεις υποτυπωδώς οπλισμένες μεραρχίες από εικοσάχρονους Αυστραλούς και  Νεοζηλανδούς  «τσάμπα πράμ»  από τις αποικίες μας  κι ό,τι κάτσει»


Δεν γνώριζαν οι νεοέλληνες πολιτικάντηδες, ότι η κατάσταση του στρατού τους ήταν για κλάματα; Είναι δυνατόν ένας τακτικός στρατός, που πρόκειται να τα βάλει με κατά πολύ υπέρτερές του δυνάμεις, να μην έχει επιμελητεία, που θα του εξασφαλίζει, τουλάχιστον, σταθερό συσσίτιο; O παππούς του γράφοντος, που πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο, διηγείτο, ότι τα Χριστούγεννα του 1940 το γεύμα τους αποτελείτο μόνο από … ένα κρεμμύδι στην καραβάνα. Είναι δυνατόν να μην έχει αρβύλες, κάλτσες και αμπέχωνα; Και να τού πλέκουν οι γυναίκες στα μετόπισθεν; Όπως και συνέβη. (7)


Η αδιαφορία του αποικιοκρατούμενου κρατιδίου απέναντι στο «κρέας», που έστειλε στο σφαγείο κορυφώθηκε με τον πιο ωμό τρόπο κατά την εκδήλωση της γερμανικής εισβολής και κατά την άτακτη υποχώρηση -και διάλυση- του ελληνικού στρατού. Τόσο οι περισσότεροι επιτελικοί αξιωματικοί, όσο και οι Βρετανοί στρατιωτικοί είχαν προτείνει ως αυτονόητη την  σύμπτυξη των ελληνοβρετανικών δυνάμεων στην προσφορώτερη αμυντική «γραμμή Αλιάκμονα».


Σε πλήρη αντίθεση με την κοινή λογική, ο αρχιστράτηγος της δικτατορίας Παπάγος, ένας ανάλγητος στρατοκράτης,  διέταξε τις ελληνικές μονάδες να παραμείνουν στην ανατολική Μακεδονία  -«γραμμή οχυρών»- και στην …Αλβανία. Το αιτιολογικό του -πλήρως  εναρμονισμένο με την «πολιτική» Μεταξά- ήταν, ότι δεν έπρεπε να παραδοθεί «σπιθαμή» εδάφους, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε την ολοσχερή  κατάληψη και καταστροφή της χώρας.


Τόσο στις διαταγές του προς τους  διοικητές των μονάδων, όσο και προς τους απορημένους Βρετανούς  αξιωματικούς, επαναλάμβανε την στερεότυπη απάντηση, ότι οι στρατιώτες  πρέπει να πολεμήσουν και να πεθάνουν μέχρι τον τελευταίο «δια την τιμήν των όπλων» (βλ. Ιωάννη Κολιόπουλου, «Η δικτατορία του Μεταξά και ο πόλεμος του ’40: οι σχέσεις της Ελλάδος με την Βρετανία 1935-1941», εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1996).


Φυσικά το ανδρείκελο αυτό της δικτατορίας απέκρυπτε από όσους ήσαν στο μέτωπο, ότι με την «τακτική» του αυτή επρόκειτο να κυκλωθούν και να εξοντωθούν. Το αποτέλεσμα ήταν, ότι, όταν οι Έλληνες στρατιώτες αλλά και αξιωματικοί στην Αλβανία αντιλήφθηκαν, ότι επίκειτο η κύκλωσή τους από τους Γερμανούς  και ότι αποκόπηκαν από τις γραμμές υποχώρησης , να παρακούσουν τις παρανοϊκές διαταγές του Παπάγου και να σταματήσουν να πολεμούν. Σημειώθηκαν πολλά περιστατικά ανταρσίας, ακόμα και φόνοι διοικητών. Σημειώθηκαν επίσης  και μαζικές λιποταξίες. Πρόκειται για τις μοναδικές πράξεις νοημοσύνης σε όλο αυτό το φρενοκομείο της «αντίστασης» στούς «εισβολείς». Περιττό  να πούμε, ότι ο Παπάγος απέφυγε επιμελώς να μοιραστεί με τους χιλιάδες ανύποπτους νεκρούς στρατιώτες την «τιμή των όπλων» για την οποία τους έβαλε και σκοτώθηκαν.


Δεν γνώριζαν, ότι στην περίπτωση της αναπόφευκτης ήττας, οι επιπτώσεις της ξενικής κατοχής θα ήσαν πολύ χειρότερες από ό,τι αν δεν είχε προβληθεί αντίσταση; Όπως και συνέβη.


Δεν γνώριζαν ότι θα πεθάνουν άνθρωποι από τις σφαίρες, την πείνα και την αρρώστεια; Όπως και συνέβη: 700.000, περίπου το 10% τού τότε ελλαδικού πληθυσμού πέθαναν από διάφορες αιτίες. Σχεδόν όλοι αυτοί θα είχαν σωθεί, αν η προδιαγεγραμμένη κατοχή της χώρας είχε διευθετηθεί δια της διπλωματικής οδού, όπως έγινε αλλού π.χ. στη Σουηδία.


Δεν γνώριζαν, ότι θα καταστραφούν υποδομές, δημόσια έργα, και δημόσια περιουσία, πράγματα, τα οποία θα ήταν απολύτως απαραίτητα, όταν ο πόλεμος, όπως όλοι γνώριζαν, κάποτε θα έληγε; (8)



Εικόνες πείνας στην κατοχική Αθήνα. Εκατοντάδες χιλιάδες τα θύματα της κατοχικής πείνας στην Ελλάδα, ακόμα και στην ελληνική επαρχία. Ο πόλεμος δημιούργησε παντού αναμενόμενες δυσλειτουργίες στην κυκλοφορία βασικών αγαθών, αλλά στην Ελλάδα το φαινόμενο πήρε διαστάσεις πρωτόγνωρες, που δεν είχαν ούτε προηγούμενο, ούτε ανάλογο σε άλλες υπό κατοχή χώρες. Η κατάσταση χειροτέρεψε δραματικά λόγω του βρετανικού ναυτικού αποκλεισμού, που δεν επέτρεπε την αποστολή διατροφικής βοήθειας στις κατεχόμενες χώρες, με σκοπό να δημιουργήσει δυσάρεστες κοινωνικές καταστάσεις στους στρατούς κατοχής.


Ο ελληνικός λαός εγκαταλείφθηκε σαν σκυλί  στην τύχη του από αυτούς ακριβώς, που τον έσπρωξαν να αντισταθεί «ηρωικά» και χωρίς λόγο στους εισβολείς. Μια έγκαιρη διαπραγμάτευση με τους μετέπειτα βέβαιους κατακτητές θα είχε βοηθήσει να αποφευχθεί το όνειδος των μαζικών θανάτων από ασιτία και από την συνακόλουθή της φυματίωση.


Αλλά και κατά τη διάρκεια της κατοχής, δεν έβλεπαν, ότι η υποτιθέμενη «Εθνική Αντίσταση» κυοφορούσε ένα εκτεταμένο αιματοκύλισμα, το οποίο θα εκδηλωνόταν μεταπολεμικά με μαθηματική βεβαιότητα; Όπως και συνέβη.


Δεν γνώριζαν, ότι οι κομματικοί «αντιστασιακοί» στρατοί, που σχηματίστηκαν στη Μέση Ανατολή και στην κατεχόμενη Ελλάδα, δεν φτιάχτηκαν για να πολεμήσουν τον εισβολέα, αλλά για να πολεμήσουν μεταξύ τους μετά την «απελευθέρωση»; Όπως και συνέβη.


Δεν γνώριζαν, ότι η συνέχιση της «Εθνικής Αντίστασης» στην κατεχόμενη Ελλάδα δεν εξυπηρετούσε κανένα στρατηγικό σκοπό (εκτός από την προετοιμασία για το μοίρασμα της μεταπολεμικής εξουσιαστικής «πίτας») και ότι δεν είχε την παραμικρή επίπτωση στην έκβαση του πολέμου, παρά μόνο έφερε περισσότερα δεινά στον πληθυσμό;(3) Αλλά και η ίδια η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο δεν είχε την παραμικρή επίπτωση στην ευνοϊκή για τους συμμάχους έκβασή του: τα περί δήθεν «βραχυκυκλώματος» που υποτίθεται ότι προκάλεσε στα γερμανικά στρατιωτικά χρονοδιαγράμματα η αντίσταση του ελληνικού στρατού (με αποτέλεσμα να καθυστερήσει υποτίθεται η γερμανική εκστρατεία στη Ρωσία και να  χάσει έτσι η Γερμανία τον πόλεμο) είναι μυθεύματα για εγχώρια χρήση, τα οποία επινοήθηκαν πολύ αργότερα.


Είναι γνωστό στην παγκόσμια ιστοριογραφία ότι, οι όποιες καθυστερήσεις στη γερμανική εκστρατεία στη Ρωσία, το μεγαλύτερο και καθοριστικό λάθος των Γερμανών, οφείλονται αποκλειστικά σε εκτιμήσεις του γερμανικού επιτελείου περί της μή ετοιμότητας του γερμανικού στρατού να αναλάβει νωρίτερα ένα τέτοιο εγχείρημα βλ. για παράδειγμα Alastaire Parker, Ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος, εκδόσεις Θύραθεν, Θεσσαλονίκη 2006.


Δεν γνώριζαν, ότι η υποτιθέμενη «Εθνική Αντίσταση» κατά τη διάρκεια της κατοχής δεν έδωσε ούτε μια πραγματική μάχη με τους Γερμανούς; Κι ότι οι αντάρτες των κομματικών στρατών/συμμοριών (Ε.Δ.Ε.Σ., Ε.Λ.Α.Σ. και τα διάφορα παραρτήματά τους) συνήθως σκότωναν ένα-δύο Γερμανούς σε κάποια «ενέδρα» και μετά την κοπανούσαν στα βουνά, ενώ τον «ηρωισμό» τους τον πλήρωναν με τη μορφή αντιποίνων οι κατά δεκάδες εκτελούμενοι άμαχοι, ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά; Όπως και συνέβη. (3)


Δεν γνώριζαν, ότι οι κομματικοί στρατοί/συμμορίες της «Εθνικής Αντίστασης» συμπεριφέρονταν σαν στρατός κατοχής και λεηλατούσαν τα χωριά με τρόπο που δεν έκαναν οι ξένοι «κατακτητές»; (3)


Δεν έβλεπαν, ότι ο πόλεμος και η συνέχισή του μέσω της «εθνικής αντίστασης», σε περίοδο κατοχής της χώρας, αύξανε την επιρροή του Βρετανικού παράγοντα στην Ελλάδα; Αλλά και ότι ο τελευταίος θα έπαιζε ισχυρότερο ρυθμιστικό ρόλο στα μεταπολεμικά ελληνικά πράγματα, όπως και συνέβη, καθιστώντας την Ελλάδα το μοναδικό ίσως απομεινάρι της αποικιοκρατίας στην Ευρώπη σε μια εποχή μάλιστα, που η βρετανική αποικιοκρατία κατέρρεε βλ. αποχώρηση Βρετανών από την Ινδία και αλλού;


Φυσικά και γνώριζαν όλα τα παραπάνω, όπως και πάρα πολλά άλλα. Πώς θα μπορούσαν να μην τα γνωρίζουν, αφού οι ίδιοι τα μεθόδευσαν και τα διαχειρίστηκαν;


Απόδειξη για το ότι τα γνώριζαν είναι και το γεγονός, ότι συνέχισαν να «διαχειρίζονται» επ’ ωφελεία τους τίς συνέπειες τού πολέμου επί αρκετές δεκαετίες μετά το τέλος του στον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί στην πραγματικότητα, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε για την Ελλάδα κάπου στο 1974 … Και το μόνο που άλλαξε  στο μεταξύ είναι, το ότι οι Βρετανοί παραχώρησαν τη θέση τους στους Αμερικανούς.



Γερμανός αξιωματικός ανάβει το τσιγάρο ιερέα. Αυτοί, που αρχικά «ευλογούσαν» τα ελληνικά όπλα, λίγο καιρό μετά κάνανε «κολεγιές» με εκείνους, τους οποίους τα πρώην  «ευλογημένα» ελληνικά όπλα προορίζονταν να σκοτώσουν. Η στάση της χριστιανορθοδοξίας κυμάνθηκε από την πιο ωμά συμφεροντολογική βλ. την κατάπτυστη επιστολή των αγιορειτών στον Χίτλερ, όπου δείχνουν καθαρά, ότι ενδιαφέρονται μόνο για την διατήρηση του καθεστώτος, που εξασφάλιζε την περιουσία τους και καθόλου για την επιβίωση του ελληνικού λαού,  μέχρι την πιο διπρόσωπη, όπως αυτή της φωτογραφίας. «Φωτ.: Οι δωσίλογοι της Κατοχής», «Ιστορικά Θέματα», Νο 17.


Σε αντίθεση με τους πολιτικάντηδες και τους πάτρωνές τους, που γνώριζαν εξ αρχής τα πάντα, αυτός που δεν γνωρίζει τίποτα είναι -ως συνήθως- ο «κυρίαρχος» λαός, που αποδεκατίστηκε για «ιδεώδη», τα οποία πρώτοι και καλύτεροι τα «γράφουν» στα παλαιότερα των υποδημάτων τους, αυτοί που τόν έχουν βάλει να τα απαγγέλει σαν ποιηματάκια στις εθνικές επετείους, ή να τα ανεμίζει στις παρελάσεις. Όταν ο ηρωισμός δεν έχει πραγματικό λόγο ύπαρξης, οι δάφνες «ηρωισμού» και «αυταπάρνησης», που οι δήμιοι απονέμουν στους σφαγμένους είναι ειρωνείες, που τα θύματα απλώς δεν τις αντιλαμβάνονται.


Ο «ηρωισμός» όταν έχει σαν πηγή του την άγνοια και το, ως γνωστόν άλογο θυμικό δεν διαφέρει σε τίποτα από ένα σεμνότυφο και ηθικολογικό κήρυγμα.  Η μεγαλύτερη προσβολή που μπορείς να κάνεις σε ένα ηρωοποιημένο θύμα του «εθνικοπατριωτικού», ή του «αντιφασιστικού» πολέμου δεν είναι το να δείξεις ασέβεια στα σαθρά θεμέλια του «ηρωισμού» του, αλλά το να εξακολουθείς να καθαγιάζεις την θυματοποίησή του αποκαλώντας το «ήρωα».



Η μεγαλύτερη ντροπή και αυτοεξευτελισμός είναι το να τιμάς με «εθνικές» επετείους -και έτσι να διαιωνίζεις- την προσωπική και συλλλογική σου θυματοποίηση.   Γι’ αυτό, το δίδαγμα που πρέπει να προσπαθήσουμε να αντλήσουμε από την θλιβερή αυτή επέτειο δεν είναι το τί έπρεπε να είχε κάνει το ρωμαίικο κρατίδιο, το οποίο, ως όφειλε,  διεκπεραίωσε με υποδειγματική προπαγανδιστική τακτική τις ντιρεκτίβες των αποικιοκρατών εργοδοτών του.


Το δίδαγμα θα πρέπει να είναι τέτοιο, που να αφορά και να ωφελεί αυτούς, που καλούνται εν ονόματι διαφόρων προπαγανδιστικών συνθημάτων και ιδεοληψιών να επωμιστούν κάθε φορά τις συνέπειες ενός πολέμου.  Σε αυτή την περίπτωση ας αποφασίσει ο καθένας σε ποιά κατηγορία ανήκει.


Θοδωρής Λαμπρόπουλος


Διάβασε το Α’ μέρος
***



Σημειώσεις
(1) Βλ. την πολύ περιεκτική μελέτη «Οι δωσίλογοι της κατοχής», του Ιάκωβου Χονδροματίδη, έκδοση του περιοδικού Ιστορικά θέματα, Αθήνα 2008.



(2) Αν το Ρωμαίικο κρατίδιο ενδιαφερόταν πραγματικά για το ελληνικό έθνος, θα φρόντιζε να διασφαλίσει με πραγματικές Συνθήκες (και όχι με κουρελόχαρτα) τις ελληνικές μειονότητες, ή πληθυσμούς, που βρίσκονταν στην Μακεδονία, ή στην Μικρά Ασία, ή όπου αλλού χρειαζόταν. Αντιθέτως αυτό που έκανε ήταν να τις εγκαταλείπει συστηματικά στις διαθέσεις άλλων κρατών (Αλβανίας, Τουρκίας, Σερβίας, Βουλγαρίας κ.λπ.), έτσι ώστε να μπορεί, όποτε τού δινόταν η ευκαιρία να παραστήσει τον «ελευθερωτή» τους),  που δρούσαν κατ’ εντολήν κυρίως ελληνικών παρακρατικών – παραστρατιωτικών οργανώσεων αυτοπαρουσιαζόμενοι ως «ελευθερωτές»). Η στυγνή αυτή τακτική κόστισε, όπως ξέρουμε, τα πάνδεινα στους διάσπαρτους ελληνικούς πληθυσμιακούς θύλακες των Βαλκανίων, αλλά και  τον εκπατρισμό τού ευημερούντος ελληνικού στοιχείου στην Μικρά Ασία.


(3) Βλ. σχετικά το σημαντικό έργο του Α. Στίνα (φίλου του Κορνήλιου Καστοριάδη) «Ε.Α.Μ. –Ε.Λ.Α.Σ.- Ο.Π.Λ.Α.: η ειδική αποστολή της “Εθνικής Αντίστασης” στον Β΄ παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο και η συμβολή της στη βιβλική καταστροφή, που εν ψυχρώ προετοιμάζουν οι δήμιοι, που κυβερνούν τους λαούς», εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1984.


(4) Στη wikipedia (λήμμα: «Μπενίτο Μουσολίνι») διαβάζουμε: «Το 1936 ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος δίνει στον Μουσολίνι μια καλή ευκαιρία να πετύχει πολλά κέρδη με μια και μόνο κίνηση […] Είναι ο πρώτος που προσφέρει βοήθεια στους στρατηγούς της ισπανικής Χούντας και, μάλιστα, δεν θέτει καν όρους πληρωμής του τεράστιου υλικού που αποστέλλει, ενώ ακολουθούν και Ιταλικά στρατεύματα, τάχα εθελοντών, που παίρνουν μέρος αμέσως στις μάχες μετά την αποβίβασή τους στη Σεβίλλη.


Η Βρετανία και η Γαλλία -και παράλληλα και οι ΗΠΑ- κρατούν ουδέτερη στάση, η δε Αγγλία είναι προκλητικά υπέρ των φρανκιστών. Παρά τις αποδείξεις από Ιταλούς αιχμαλώτους, ότι μια ξένη χώρα εισβάλλει στην Ισπανία, η Κοινωνία των Εθνών, με την αφόρητη πίεση της Βρετανίας, αρνείται να εξετάσει τα στοιχεία που προσκομίζονται. […] Η δε Γαλλία, από την πλευρά της προτιμά να προσποιηθεί, ότι δεν βλέπει προς κάθε κατεύθυνση. Ιταλικά βομβαρδιστικά υπερίπτανται των εδαφών των Γαλλικών αποικιών Μαρόκου και Αλγερίας βοηθώντας τον Φράνκο χωρίς καν να εμποδίζονται ή να τους ζητείται άδεια διέλευσης, ενώ στα Πυρηναία οι λαθρέμποροι οδηγούν μέσα από στενά μονοπάτια ανθρώπους, που θέλουν να πολεμήσουν για την Δημοκρατία. Οι ΗΠΑ με την σειρά τους εφοδιάζουν με πετρέλαιο τον Μουσολίνι δηλώνοντας, ότι πρόκειται για απλό “φωτιστικό υλικό, που δεν έχει σχέση με τον πόλεμο” παρ’ όλο που καταλήγει στα μηχανοκίνητα των Ιταλο-Γερμανών.».


Να προσθέσουμε επίσης, ότι ο Στάλιν έστειλε ως βοήθεια άφθονο πολεμικό υλικό και Ρώσους πράκτορες στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας. Η «βοήθεια» αυτή χρησιμοποιήθηκε πισώπλατα από τους κομμουνιστές εναντίον των εξεγερμένων Ισπανών τη στιγμή, που αυτοί ήσαν απασχολημένοι με τον πόλεμο εναντίον του Φράνκο. Αυτή υπήρξε και η κυριότερη αιτία της νίκης του φασισμού στην Ισπανία.


(5) Δυόμισυ χιλιετίες πρωτύτερα, ο -ολιγαρχικός- Πλάτων (Πολιτεία VIII, 551 d-e) είχε παραδεχθεί, ότι οι ολιγαρχικοί δεν είναι ικανοί να κάνουν πόλεμο, «γιατί είναι αναγκασμένοι, ή να οπλίσουν το πλήθος, οπότε θα το φοβούνται περισσότερο από τους εχθρούς, ή να μην το χρησιμοποιήσουν καθόλου». Οι σημερινοί κυρίαρχοι, διαθέτοντας το όπλο της προπαγάνδας μπορούν να εξοπλίζουν με ελεγχόμενο τρόπο τα πλήθη, που σκοπεύουν να σύρουν στους πολέμους τους. Αλλά παρ’ όλα αυτά δεν έχει πάψει να τους απασχολεί το ενδεχόμενο κοινωνικής ανταρσίας στα μετόπισθεν.


(6) Wikipedia, λήμμα «Μπενίτο Μουσολίνι».


(7) Επικρίσεις κατά του Γενικού Επιτελείου και της κυβέρνησης προκάλεσε η παραμέληση κάθε πολεμικής προετοιμασίας για ενδεχόμενο πραγματοποίησης επίθεσης από την Ιταλία, ακόμη και η εκπόνηση ενός πολεμικού σχεδίου, που να καλύπτει τον κίνδυνο αυτό. Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, αντιστράτηγος Παπάγος, θα επιρρίψει την ευθύνη για τις παραλείψεις αυτές, μεταπολεμικά φυσικά, στην κυβέρνηση.
Μεγαλύτερη ίσως ευθύνη έφερε και η στρατιωτική ηγεσία. Δεν εξηγείται μιά από τις σοβαρότερες ίσως παραλείψεις της: η δημιουργία των προϋποθέσεων, με την προμήθεια του απαιτουμένου υλικού και τη κατάλληλη σύνθεση των στρατιωτικών μονάδων, για την οργάνωση στρατού εκστρατείας, που θα διέθετε μηχανοκίνητες αυτοδύναμες μονάδες, με την ευκινησία και αποτελεσματικότητα που απαιτούσαν τόσο οι νέες θεωρίες περί πολέμου, όσο και τα εκτεταμένα σύνορα της χώρας. Αντί αυτού, η στρατιωτική ηγεσία έμεινε παρέμενε προσκολλημένη στην απαρχαιωμένη τακτική του αμυντικού πολέμου των συνόρων και των οχυρώσεων.



Το Γενικό Επιτελείο προετοιμαζόταν για έναν πόλεμο στα πρότυπα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και όταν πρόβαλε από τη μεριά της Ιταλίας η απειλή ενός πολέμου, που ουσιαστικά αχρήστευε, το έως τότε πολεμικό σχέδιο για την άμυνα της χώρας, προσπάθησε να οικονομήσει τα πράγματα χωρίς μεγάλη πίστη στην αποτελεσματική αντίσταση κατά της Ιταλίας. Αυτό που χαρακτηρίζει τις εκτιμήσεις του Γενικού Επιτελείου, από τον Απρίλιο του 1939 και ως τις πρώτες νίκες του ελληνικού σρατού στην Ήπειρο, είναι η απαισιοδοξία για τη δυνατότητα αποτελεσματικής αντίστασης κατά των Ιταλών στη γραμμή των συνόρων.


Η απαισιοδοξία αυτή είναι έκδηλη, ιδίως στις διαταγές του Γενικού Επιτελείου προς τις μονάδες προκάλυψης στην Ήπειρο την ίδια περίοδο. («Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», έκδ. «Εκδοτική Αθηνών», Αθήνα, 1978, τόμος ΙΕ΄, σελ. 412.). Παρ’ όλα αυτά οι αρχικές ελληνικές επιτυχίες ξάφνιασαν μόνο και μόνο επειδή ούτε και ο ιταλικός στρατός αποδείχθηκε τόσο σύγχρονος, όσο ήθελε να δείχνει.


(8) Τεράστιες ήταν κι οι υλικές ζημιές από τους βομβαρδισμούς. Υπολογίζεται, ότι περίπου 23.000 οικοδομές καταστράφηκαν από 28 Οκτωβρίου 1940 έως το τέλος Μαρτίου 1941. Μεγάλη ήταν και η επίπτωση του πολέμου στην οικονομία της χώρας. Η επιστράτευση μεγάλου μέρους του ανδρικού πληθυσμού και η επίταξη ιπποειδών, που την εποχή εκείνη αποτελούσαν αναντικατάστατα «εργαλεία» όχι μόνο για τις γεωργικές εργασίες, αλλά και για τις μεταφορές ιδίως στις γεωργικές περιοχές, είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η γεωργική παραγωγή.


Η κτηνοτροφία επίσης ελαττώθηκε κατά 50-60% έναντι της προπολεμικής περιόδου. Οι εξαγωγές μεταλλευμάτων το 1940 έπεσαν στο 29% και το 1941 στο 6% των προπολεμικών. («1940-44: Χάσαμε 900.000 Έλληνες», Στρατηγού ε.α. Δημητρίου Γεδεών, τέως υποδιευθυντή Ιστορίας Στρατού, «Ιστορικά», έκδ. εφημ. «Ελευθεροτυπία», 27 Οκτ. 1999.)


Θοδωρής Λαμπρόπουλος 2012 (Δαυλός)


Διάβασε το Α’ μέρος


terrapapers

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου